رشته حسابداری چگونه است؟

امروزه حسابداری به عنوان یکی از رشته‌های تحصیلی پرطرفدار به‌حساب می‌آید که سالانه تعداد زیادی از دانشجویان در این رشته فارغ التحصیل می‌شوند. شما به هر اداره، کارخانه، شرکت و به طور کلی به هر جایی که سر بزنید؛ غیر ممکن است که در آن‌جا واحد حسابداری و یا یک فرد مرتبط را مشاهده نکنید. گفتنی است که آینده کاری حسابداری بسیار خوب پیش‌بینی می‌شود.

 

 

تعریف حسابداری
تعاریف متعددی برای حسابداری وجود دارد؛ در میان این تعاریف، آنچه که ملموس است ضرورت وجود حرفه حسابداری در هر کسب‌وکاری است. چراکه از زمان قدیم تا به امروز در تمامی داد و ستدهای اقتصادی و اجتماعی، حسابداری نقش پررنگی داشته است. در حقیقت حسابداری یکی از عوامل موثر در بقای هر کسب‌وکاری است و طبق تعریف ویکی پدیا، به نوعی زبان تجارت نیز خوانده می‌شود. یک حسابدار با ارائه گزارشات مالی و تحلیل و بررسی شرایط اقتصادی در هر کسب‌وکاری، اطلاعات لازم را در اختیار تمامی مدیران و ذینفعان اقتصادی قرار می‌دهد. در واقع این حسابدار است که با یک زبان مشترک که همان حسابداری است، رابط تمامی بخش‌ها، مشاغل، فعالیت‌ها و افراد است.

تاریخچه حسابداری
حسابداری مدرن برای اولین بار با تعریف واژه تراز و تعادل در حساب‌ها توسط پاچیولی در سال ۱۴۹۴ مطرح شد. کتاب پاچیولی، اولین منبع حسابداری مدرن تا به امروز است. پیشنهاد می‌کنیم مقاله تاریخچه حسابداری را مطالعه نمایید.حسابداری چیست؟

آشنایی با رشته‌ی حسابداری
همانطور که در ابتدای این مطلب گفته شد؛ حسابداری به عنوان یکی از رشته‌های تحصیلی پرطرفدار به‌حساب می‌آید که سالانه تعداد زیادی از دانشجویان در این رشته فارغ التحصیل می‌شوند. در واقع رسیدگی به امور مالی و حسابداری در هر مکانی وجود دارد و این کار را باید به کسانی سپرد که در اصول حسابداری، خبره باشند. در گذشته این امور در ارگان‌های مختلف معمولاً به دست کسانی انجام می‌شد که امور مالی را به صورت تجربی آموخته و شاید هم خیلی بر آن تسلط نداشتند. اما امروزه به دلیل این که زمان، اهمیت زیادی پیدا کرده است، معمولاً از فارغ التحصیلان رشته حسابداری در این امور استفاده می‌شود تا علاوه بر انجام دادن دقیق امور، کارها را با سرعت و کیفیت بیش‌تری انجام دهند. در واقع کار حسابداری، امروزه به خودی خود یک تخصص مستقل محسوب می‌شود و باید کسانی در این کار فعال باشند که حسابداری را به طور تخصصی مطالعه و تجربه کرده باشند. در حسابداری فرایندهایی نظیر جمع‌آوری اطلاعات، ثبت و طبقه‌بندی کردن اطلاعات و خلاصه کردن آن‌ها وجود دارد و همچنین حسابدار باید کار تنظیم گزارش‌های مالی را نیز انجام دهد. حسابدار با انجام دادن این کارها و تنظیم این اطلاعات موجب می‌شود که افراد مربوط به آن ارگان مانند معاونان و مدیران و یا ناظران مالیاتی بتوانند به این اطلاعات رجوع کنند و از آن‌ها استفاده کنند.

حسابدار کیست؟
حسابدار به شخصی می‌گویند که عملیات مالی را در هر کسب‌وکاری انجام می‌دهد. حسابداری در رگ و خون هر صاحب موفق کسب‌وکاری است. همه ما در ذهنمان افرادی مسن را می‌شناسیم که از حجله‌های بازار به ثروت‌های کلانی دست یافته‌اند و در یک کلام گفته‌ایم که وی شخصی باهوش حسابداری بالاست! در ایران قدیم به حسابدار “میرزا” می‌گفتند، بعدها به آن دفتردار گفتند و در نسل‌های بعدی واژه حسابدار به صاحب این جایگاه افزوده شد. ضمن اینکه ابزار حسابداری امروزه به جای چرتکه به ابزارهای الکترونیکی و نرم‌افزارهای مالی ارتقا یافته است.
فرصت‌های شغلی حسابداری
حسابداری از جمله مشاغل ضروری هر کسب‌وکاری است. هر کسب‌وکاری بسته به حجم فعالیت، حداقل به یک حسابدار برای سروسامان بخشیدن امور مالی نیاز دارد. پس اگر شما در ابتدای مسیر انتخاب رشته و حرفه هستید و به حسابداری علاقه‌‌مندید؛ شک نداشته باشید که این حرفه آینده‌ شما را می‌سازد!

رتبه حسابداری در میان مشاغل سخت
در رده‌بندی مشاغل سخت حسابداری در رتبه پنجم قرار دارد و این به معنای حساسیت این حرفه در بقای هر کاری است. از طرفی حسابداری در لیست فهرست اولیه مشاغل پردرآمد دنیا نیز به‌‌شمار می‌آید. شاید یک حسابدار همانند پزشک و یا خلبان با جان افراد کاری نداشته نباشد ولی اطمینان از وضعیت مالی هر شرکت و یا هر فردی در ذهن توانمند و با خرد اوست که انجام می‌پذیرد.

رشته حسابداری
بسیار از افراد در زمان انتخاب رشته دانشگاه، براساس رتبه و نام دانشگاه، تصمیم‌گیری نهایی را انجام می‌دهند؛ بدون اینکه در مورد رشته تحصیلی و آینده شغلی‌شان بررسی‌های کاملی را انجام داده باشند. ما به شما پیشنهاد می‌کنیم ابتدا بر اساس علاقه و پس از آن آینده حرفه کاریتان تصمیم‌گیری انجام دهید. اگر به حسابداری و امور مالی علاقه دارید، اگر فردی منظم و دقیق، باحساب‌وکتاب و دارای ذهنیتی تحلیل‌گر هستید، این رشته مناسب فردی همچون شماست. همانطور که از گذشته تا به امروز حسابداری اساس تصمیمات مالی و آینده هر کسب‌وکاری بوده، امروزه نیز با گسترش تکنولوژی‌های جدید مانند AI  و IOT و افزایش نیاز بازار کار به فردی که از تخصص و دانش کافی در حسابداری برخوردار باشد بیش‌ازپیش نیاز است.
آنچه یک حسابدار حرفه‎ای باید بداند شامل مجموعه‎ای از مهارت‎ها، اطلاعات و استانداردهای حسابداری و قوانین است. هر چند با توجه به ماهیت شغل حسابداری و نوع واحد تجاری که یک حسابدار در آن فعالیت دارد نمی‎توان به طور دقیق و کامل همه آنچه را که یک حسابدار موفق باید از آنها اطلاع داشته باشد را مشخص نمود اما میتوان مهمترین این موارد را مشخص نمود.

این موارد در رشته حسابداری بسیار مهم بوده و مشخصات بارز افراد موفق در زمینه حسابداری (از نظر جایگاه شغلی و اجتماعی و همچنین درآمد) در مرحله اول آشنایی و پس از آن تسلط کافی به این قواعد و قوانین می باشد. اهمیت این موارد تا حدی است که حتی گاهی باعث می شود شخصی با تجربه کاری بیشتر در قیاس با شخص کم تحربه تری که به قوانین آشنایی یا تسلط کافی دارد در رتبه پایین تری قرار داشته باشد و حتی درآمد کمتری نیز نصیب وی شود.

ویژگی‎های یک حسابدار حرفه‎ای:
در ادامه چند مورد از مهمترین موارد و قوانینی که یک حسابدار حرفه‎ای باید با آن‎ها آشنا باشد را به طور خلاصه عنوان می کنیم هر چند مطمئن هستیم موارد بسیار بیشتری در انجام امور مالی مورد نیاز می باشد:

۱- استانداردهای حسابداری سازمان حسابرسی:
از جمله مهمترین مواردی که حسابداران باید تسلط کافی به آن داشته باشند “استانداردهای حسابداری” می باشد.استانداردهای حسابداری در کشور ما توسط سازمان حسابرسی تدوین و تهیه می شود. این استانداردها، چارچوب اصلی فعالیت حسابداران را مشخص نموده و بیان می کنند که حسابداران در موارد گوناگون چه رفتارهایی باید داشته باشند، چه ثبت هایی صادر کنند و به طور کلی در چه چارچوب مشترکی فعالیت داشته باشند. این موارد به طور کلی در کتابهای آموزش حسابداری نیز در نظر گرفته می شود.

۲- قانون مالیات‎های مستقیم:
بدون تردید بخش حسابداری هر واحد اقتصادی در مرحله ای از فعالیت خود، با مالیات و قوانین آن ارتباط پیدا می کند. از جمله این موارد مالیات حقوق پرسنل، مالیات اجاره، مالیات عملکرد و … می باشد. در بسیاری از موارد حسابداران باید در خصوص مسائل مالیاتی تصمیم گیری نموده و به بهترین روش، منافع واحد اقتصادی خود را حفظ کنند. در ضمن یکی از بهترین منابع درآمد برای حسابداران فعالیت در زمینه مسائل مالیاتی اعم از مشاوره مالیاتی و تهیه و تنظیم اظهارنامه می باشد. منبع مورد استفاده در این مورد، قانون مالیات های مستقیم کشورمی باشد. آشنایی با قانون مالیات های مستقیم لازمه کار یک حسابدار حرفه ای می باشد به ویژه با توجه به تغییراتی که در قانون مالیات های کشور طی سال گذشته انجام شده و سهم بیشتری بابت مالیات در درآمدهای کشور در نظر گرفته شده است
(مقاله ای در خصوص آشنایی با قانون مالیات های مستقیم در سایت حساب آموز ارائه شده که می توانید آن را از اینجا مطالعه کنید).

۳- قانون مالیات بر ارزش افزوده:
از جمله جدیدترین منابع درآمد کشور، مالیات بر ارزش افزوده می باشد که قانون مربوط به آن از چندین سال پیش تصویب شده بود ولی اجرا نمی شد. با برنامه ریزی های انجام شده، اجرای این قانون از مهر ماه سال ۱۳۸۷ آغاز شده است و تاکنون بسیاری از افزاد در جایگاه فعالان اقتصادی و حتی مصرف کنندگان نهایی کالا و خدمات بخشی از درآمد خود را بابت مالیات ارزش افزوده و عوارض پرداخت کرده اند. بی اطلاعی از این قانون و عدم انجام تکالیف مقرر شده جهت مودیان مالیات بر ارزش افزوده، جرائم بسیار سنگینی در پی دارد. در صورتی که حسابداران از این قانون به میزان کافی اطلاع نداشته باشند باید منتظر عواقب بعدی آن باشند.
(مقاله مربوط به تعریف ارزش افزوده و ثبتهای حسابداری آن را می توانید از اینجا مطالعه کنید)

۴- قانون کار:
قانون کار تعیین کننده ضوابط بین کارگر (کارمند) و کارفرما و شرایط محیط کار آنان می باشد. مفاد این قانون باید در زمان عقد قرارداد، تعیین حق و حقوق پرسنل، حق و حقوق کارگر و کارفرما نسبت به هم و … در نظر گرفته شده و در روابط بین آنان لحاظ شود. آگاهی از این قانون می تواند شما را به عنوان حسابداری که توان بالایی دارد معرفی نموده و باعث برخورداری شما از جایگاه بالاتری شود.

 

۵- قانون تامین اجتماعی:
در این قانون حق و حقوق کارگران و کارفرمایان نسبت به هم در خصوص مواردی مانند بیمه، بازنشستگی و شرایط آن، از کار افتادگی و شرایط آن، درمان و .. بیان شده است. از جمله مهمترین موارد ذکر شده در این قانون بیمه پرسنل می باشد که حسابداران در طی ماه حداقل یک با آن برخورد دارند (در زمان محاسبه حقوق و سهم بیمه پرسنل). پیشنهاد می کنیم به صورت دقیق مفاد این قانون را مطالعه کنید. در صورت داشتن اطلاعات کافی و فعالیت در این زمینه می توانید درآمد بسیار خوبی کسب نمایید.

 

۶- قانون تجارت:
در این قانون ضوابط و قوانین مربوط به تشکیل شرکت های تجاری اعم از شرکت های سهامی عام، شرکت های سهامی خاص، وظایف سهامداران و بازرسان، نحوه تقسیم سود، انحلال شرکت ها، تشکیل جلسات و … بیان شده است و حسابداران در این خصوص باید با موارد موجود در این قانون آشنایی کافی داشته باشند تا در مواقع لزوم بهترین تصمیم گیری را انجام دهند.

 

۷-سایر قوانین و قواعد:
حسابداران باید به فراخور جایگاه و زمینه فعالیت خود، با موارد و قوانین بسیار بیشتری نیز آشنایی داشته باشند که به طور خلاصه برخی از این موارد در ادامه ذکر می شود:
قانون چک
قانون مدنی کشور
قانون تجارت الکترونیکی
قانون مجازات اسلامی
قوانین بودجه و …

 

نکته:
۱-حسابداران می توانند با کسب تجربه، در هر یک از موارد به صورت جداگانه فعالیت داشته باشند و یا با داشتن همه این اطلاعات، در شرکت ها یا سازمان های گوناگون فعالیت کنند.
۲- اگر واقعا به دنبال پیشرفت و افزایش درآمد در رشته حسابداری هستید بدون شک باید همزمان با برنامه ریزی و تلاش، به موارد فوق آشنایی و تسلط کافی داشته باشید. بدون آشنایی کافی با قوانین فوق، نباید در رشته حسابداری انتظار پیشرفت داشته باشید.
وظایف یک حسابدار چیست؟

بخشی از وظایف حسابدار ، وابسته به اینکه در چه نوع شرکت با چه اندازه و یا چه صنعتی باشد مشابه است و البته بخش هایی از آن نیز بر اساس پارامترهای ذیل متفاوت است. از سوی دیگر ، سوابق شغلی شما به عنوان حسابدار، پست و جایگاه شغلی شما در شرکت و توانایی و مهارت های مالی و حسابداری شما نیز از عوامل تأثیر گذار بر وظایفی است که انجام می دهید.

اجازه دهید وظایف حسابدار را به تفکیک سابقه و عنوان شغلی شرح دهیم:

شرح وظایف کمک حسابدار :
توجه نمایید که عنوان کمک حسابدار عموما به کسی گفته می شود که تازه از دانشگاه فارغ التحصیل شده است و مهارت و تجربه زیادی در انجام کارهای مالی و حسابداری ندارد. لذا کارهای ساده تر حسابداری به این افراد واگذار می شود تا کم کم تجربه کسب کنند و کارهای اصلی تری به آنها محول شود. همچنین وظایف کمک حسابدار در شرکت های مختلف متفاوت است و در خیلی از شرکت ها و سازمان ها، پستی به نام کمک حسابدار وجود ندارد. برخی از نمونه وظایف کمک حسابدار به شرح زیر است :

​ثبت اسناد حسابداری ساده و نسبتا تکراری در بخش هزینه، درآمد ، فروش و یا ….
همکاری در ثبت اطلاعات حضور و غیاب کارکنان جهت محاسبه حقوق و دستمزد ماهیانه آنها و پرداخت فیش حقوقی به آنها
کنترل و بایگانی اسناد حسابداری مثل فاکتورها، صورت حسابها، لیست حقوق و دستمزد و بیمه و …
تحویل لیست بیمه به صورت ماهیانه به سازمان بیمه تأمین اجتماعی
انجام برخی از پیگیری های مربوط به سازمان امور مالیاتی و مراجعه به آنها در صورت نیاز

شرح وظایف حسابدار :
ممکن است شما با ۲ سال سابقه کار ، حسابدار یک شرکت کوچک مثلا با ۱۵ نفر پرسنل باشید که تمام کارهای حسابداری را خودتان انجام می دهید و هر ماه تنها یک نفر حسابدار با تجربه با مراجعه به شرکت کارهای شما را کنترل و تأیید کرده و نهایتا گزارش های قانونی را تنظیم می کند و یا اینکه با ۸ سال سابقه کار ، حسابدار یک شرکت ۲۰۰ نفره با یک تیم حسابداری ۱۵ نفره باشید که تنها بخشی از کارهای حسابداری ، مثل صدور چک ، را انجام می دهید. لذا نوع کار شما به عوامل مختلفی بستگی دارد ولی بخشی از مهمترین وظایف شما به عنوان کارشناس حسابداری به شرح زیر است :

ثبت اسناد حسابداری صندوق و مربوط به دریافت و پرداخت های مالی در دفاتر یا نرم افزار حسابداری
ثبت اسناد حسابداری حقوق و دستمزد از جمله حقوق ، بیمه ، مالیات و … در دفاتر یا نرم افزار حسابداری
ثبت اسناد حسابداری فروش (در شرکت هایی که فروش دارند)
ثبت اسناد حسابداری ورود و خروج انبار (در شرکت هایی که انبار دارند)
ثبت اسناد حسابداری هزینه و درآمد (در شرکت های مختلف متقاوت است . مثلا در شرکت های پیمانکاری، ثبت اسناد درآمدی بر اساس صورت حساب صادر شده و تأیید شده صورت می گیرد و در شرکت های بازرگانی بر اساس فاکتور فروش)
​ثبت اطلاعات کارکنان و محاسبه حقوق و دستمزد ماهیانه آنها و پرداخت فیش حقوقی به آنها
ثبت درآمدها و هزینه های شرکت و کنترل حساب سود و زیان و ارائه گزارش های دوره ای در این خصوص به مدیریت
تهیه اولیه صورت های مالی شرکت و ارائه به رئیس حسابداری یا مدیر مالی جهت کنترل و تأیید نهایی